Page 122 - Ege Üniversitesi İlkler Kitabı

Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükler 103
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde “Asenaften
buharının in vitro kültür sırasında ilk defa uygulanması (1984 yılında), kromozom sayısının
katlanması ve bu uygulamanın, Tarla Bitkileri Bölümü’nün bazı haploidi tekniğine dayalı
kombinasyon ıslahı projelerinde kullanılması” Prof. Dr. Ülkü EMİROĞLU tarafından yapılmıştır. Bu
in vitro asenaften yönteminin uygulanması “short communication” olarak İngilizce yayımlanmıştır
(2003).
Makale adı : Burun, B; U. Emiroglu, 2003. The production of doubled haploids from androgenic
embryoids and plantlets of tobacco. Biologia Plantarum, 47 (2): 293-295.
Atıf sayısı : 3
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Batı
Anadolu Bölgesinde geniş olarak üretimi yapılan “Börülce bitkisi” üzerinde Prof. Dr. Ayhan CEYLAN
ve Prof. Dr. Hasan SEPETOĞLU tarafından yürütülen ıslah çalışmaları sonucunda 2 börülce çeşidi
(Akkız-86 ve Karagöz-86) geliştirilerek 1968 yılında Tarım Bakanlığınca tescil edilmiştir. Bu konuda
yapılan araştırma geliştirme sonucunda elde edilen bilgiler, aşağıdaki yayınlarla tarım dünyasına
duyurulmuştur:
1) Sepetoğlu, H., Ceylan, A.: Bornova Ekolojik Koşullarında Börülcede (Vigna sinenesis Endl.) Bitki
Sıklığının Verim ve Bazı Verim Komponentlerine Etkileri Üzerine Araştırma. E.Ü. Ziraat Fak.
Dergisi Cilt16, Sayı 2, S. 1-16, (1979).
2) Ceylan, A. ve Sepetoğlu, H.: Farklı Kökenli Börülcelerin (Vigna sinensis Endl.) Bornova Ekolojik
Koşullarında Bazı Agronomik Özelliklerin Saptanması Üzerine Araştırma. E. Ü. Ziraat Fak.
Yayın No. 387, (1980).
3) Ceylan, A. ve Sepetoğlu, H.: Börülcede (Vigna sinensis Endl.) Çeşit-Ekim Zamanı Üzerine
Araştırma. E. Ü. Ziraat Fak. Dergisi, Cilt 20, Sayı 1, S. 25-40, (1983)
4) Ceylan, A. ve Sepetoğlu, H.: Börülce Kültürü Üzerine Araştırmalar. E. Ü. Ziraat Fak. Dergisi Sayı
1-2,S. 3-19, (1984).
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Prof. Dr.
Şükrü H. EMİROĞLU başkanlığında Prof. Dr. Gülseren YAZICIOĞLU, Prof. Dr. Z. Metin TURAN ve Yrd.
Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR’den oluşan çalışma grubu tarafından 1986 yılında tamamlanan çalışma
sonucunda “Gossypolsuz pamuk ıslahı “Gossipolsuz-86” aşağıdaki sonuçlara varılmıştır:
Pamukta gossypol alkaloidi, tohumundan sağlanan yem ve küspenin kalitesini bozmaktadır.
Pamuk çeşitlerimiz ile yurtdışından sağlanan gossypolsuz pamuk gen kaynakları arasında
melezlemeler yapılmıştır. Uzun bir süreçten sonra elde edilen döller üzerinde yapılan seleksiyonlar
sonucu verimli, kaliteli, koşullarımıza uyan bir tip geliştirilerek, “Gossipolsüz-86” adı ile anılan ilk
gossipolsüz Türk pamuk çeşidi elde edilmiştir. TÜBİTAK desteğinde yürütülen bu çalışmaya 1989’da
“TÜBİTAK-Hüsamettin TOGAÇ” araştırma ödülü verilmiştir. Bu ödül, ziraat mühendislerine verilen
ilk ödül olmuştur. Bu çalışmada elde edilen bilgiler aşağıdaki makale ile bilim dünyasına
duyurulmuştur:
- Emiroğlu, Ş. H., 1974. Pamukta
Gossipol, Gosipol Glandının Kalı-
tımı ve Pamuk Çeşitlerimizin
Total Gossypol Seviyeleri. Bitki 1
(2): 239-245 (Derleme makale)
Resim 3.2-2. (a) ve (c) Standart
gossypollü pamuk tohumu kesiti,
(b) Gossypolsüz pamuk tohumu kesiti.
(d) Gossypolsüz pamuk yağı,
(e) Gossypollü yağı