Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve Ä°laç Bilimleri Enstitüsü Sigara Bırakma PolikliniÄŸinde sigarayı bırakmak isteyen hastalara tedavi desteÄŸi veriliyor. Ege Üniversitesi Sigara Bıraktırma PolikliniÄŸinde 18 yaşından büyük ve sigarayı bırakmak isteyen her kesimden insana hizmet verildiÄŸini söyleyen Doç. Dr. YararbaÅŸ, saÄŸlıklı veya çeÅŸitli bedensel rahatsızlıkları bulunan hastaları olduÄŸunu belirtti.
“YeÅŸilay Haftası” dolayısıyla sigara kullanım oranlarındaki artış ve azalmalar ile ilgili bilgiler veren Enstitü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Görkem YararbaÅŸ, “Sigara kullanımı konusunda dönemsel olarak sayılarda artışlar azalmalar olabiliyor. Genel olarak baktığımızda uzun yılları analiz ettiÄŸimizde genel trendin azalma eÄŸiliminde olduÄŸunu söyleyebiliriz. Son dönemde sigara ile mücadelede sürdürülen politikalar bu azalma trendinde etkili. Ancak ülkemizde yaÅŸayan tüm insanları sabit olarak düÅŸünmememiz gerekiyor. Yani yaÅŸam sürekli deÄŸiÅŸen bir dinamiÄŸe sahip. Yeni insanlar doÄŸuyorlar, yeni bağımlılar oluÅŸuyor, bırakanlar oluyor ve tabi bu nedenle ne yazık ki hayatını kaybeden kiÅŸiler de oluyor. Burada önemli olan bu tür politikaların sürekliliÄŸi. Yani ortaya çıkan kanunun niteliÄŸi çok iyi olabilir ancak uygulamasında süreklilik olmazsa netice almak zorlaÅŸabilir” diye konuÅŸtu.
KiÅŸiye özel tedavi programı
Ege Üniversitesi Sigara Bırakma PolikliniÄŸinde sigarayı bırakmak isteyen bağımlı hastalara uygulanan özel tedavi süreci ve tedavi sonucundaki geri bildirimler ile ilgili bilgiler aktaran Doç. Dr. YararbaÅŸ, “KliniÄŸimize baÅŸvuran hastalarımızın ilk olarak bedensel ve ruhsal açıdan saÄŸlıkla ilgili bir sorunlarının olup olmadığını sorguluyoruz. Onun dışında içicilik alışkanlığını, bu alışkanlığın baÅŸladığı günden bugüne yani genel iÅŸleyiÅŸin yönünü inceliyoruz. TeÅŸvik eden bağımlılık yapıcı bir sürecin olup olmadığını sorguluyoruz. Bu süreçte hastanın geçmiÅŸ bırakma giriÅŸimlerini bilmemiz önemli. BaÅŸarı giriÅŸimi olan kiÅŸilerde bu giriÅŸimin ardından sigaraya tekrar neden baÅŸlanıldığını deÄŸerlendiriyoruz. Bunun dışında bir takım ölçeklerle de bağımlılık skorlamasını yapıyoruz. GeçmiÅŸte baÅŸarısız olan tedavi uygulamaları ile hepsini bir araya getirip hastaya yönelik bir tedavi programı oluÅŸturuyoruz. Burada önemli olan kiÅŸiye özel bir tedavi programının olması” dedi.
“GeliÅŸigüzel ilaç kullanımları saÄŸlığı tehdit ediyor”
Sigarayı bırakmak isteyen kiÅŸilerin eczanelerde satılan ve herkesin kolaylıkla ulaÅŸabileceÄŸi, sigarayı bırakma ilaçları ve nikotin bantlarının kullanımı ile ilgili bilgiler veren Doç. Dr. YararbaÅŸ, “Sigarayı bırakmak isteyen kiÅŸilerin hekim kontrolü olmaksızın eczanelerden ilaç satın alıp kendi başına kullanmasını önermiyorum. GeliÅŸigüzel ilaç kullanımları kiÅŸiye faydalı olmadığı gibi saÄŸlık riskleri de yaratabilir. Açıkçası bizim her zaman hedefimiz, ilacın iyi tasarlanmış bir tedavi programının içerisinde doÄŸru yeri bulmasıdır. Aksi takdirde bu tür ilaçların etkisi sadece bir dönem için yoksunluÄŸu ortadan kaldırmakla kısıtlı kalabiliyor. Yani kiÅŸilerin bireysel olarak yaptığı sonu gelmeyen bırakma denemelerine dönüÅŸebiliyor. Bu da kiÅŸilerde özgüven kaybına neden oluyor ve maalesef sigarayı bırakamayacağına dair yanlış inancı pekiÅŸtiriyor” diye konuÅŸtu.
Uygulanan bu kiÅŸiye özel tedavi programında ilaçların etkisi hakkında da bilgi veren Doç. Dr. YararbaÅŸ, “Ülkemizde uygulanan tedavi programları konusundaki genel bir yanılgı, ilaçla tedavinin sigara bırakmanın ya da bağımlılığın temel tedavisi olarak yani iÅŸin lokomotifi olarak kabul edilmesi. Ä°laç tedavilerinin özellikle yoksunluk sürecini yönetme konusunda bağımlı kiÅŸilere büyük avantajlar saÄŸladığını söyleyebiliriz. Yani diyelim ki hasta kararlı, denemeler yapıyor ama sigaranın yarattığı yoksunluk ve rahatsızlık verici bulgular kararını uygulamasının önüne geçiyor. Böyle bir durumda ilaç desteÄŸi almak hastanın kararının sürdürülebilirliÄŸini, özgüvenini belirli düzeyde arttırıyor” dedi.
Psikolojik destek bu iÅŸte çok önemli
Ege Üniversitesi Sigara Bırakma PolikliniÄŸinde kliniÄŸe baÅŸvurarak sigarayı bırakan kiÅŸilerin yaÅŸam kalitelerinin arttığını ifaden eden Doç. Dr. YararbaÅŸ, “Sigarayı bırakanlardan aldığımız geri bildirimlerde yaÅŸam kalitelerinin arttığını görüyoruz. Bizim zaten hedefimiz o. Yani insanları sadece sigara içmesi, içmemesi yönünden deÄŸerlendirmek çok indirgeyici bir yaklaşım. Esas hedefimiz insanın yaÅŸam kalitesini arttırmak. Açıkçası yaÅŸam zorlu bir süreç. Bağımlılara yaÅŸamla baÅŸa çıkma becerileri kazandırmak daha önemli. Mesela öfke kontrolü ile ilgili sorunu olan bir kiÅŸiye bu beceriyi kazandırmak. Hayır deme becerisi olmayan bir kiÅŸiye bu beceriyi kazandırmak. Yani ilaç tedavilerinin yanına konacak süreçler bizim daha çok öncelikli araÅŸtırma alanlarımızı oluÅŸturuyor. Psikolojik destek bu iÅŸte çok önemli ama psikolojik desteÄŸin tanımını yapmak ve içeriÄŸini doldurmak çok daha önemli” dedi.
Sigarayı bırakmak isteyenlere tavsiyeler veren Doç. Dr. YararbaÅŸ, “ Bu iÅŸte hazırlık dönemi en önemli aÅŸamalardan bir tanesi yani kiÅŸinin içmeme kararlılığını belli bir noktaya getirmesini kastediyorum. Bununla ilgili denemeler yapması ama bu denemeler sonucunda bireysel olarak sonuç alamaması durumunda da bize baÅŸvurmasını hedefliyoruz. Bu noktada da uzman desteÄŸi ile kiÅŸinin bireysel olarak yaÅŸadığı zorluÄŸa yönelik bir yardım yapıldığında daha fazla baÅŸarı elde ediliyor” diye konuÅŸtu.
