Ege Üniversitesi bilim insanları üniversite-sanayi iÅŸbirliÄŸi ile Türkiye’nin ilk yerli ve milli Artemia balık yemini üretti. Su ürünleri yetiÅŸtiriciliÄŸinde önemli besinlerden biri olan ve kilosu 50-150 Dolar arasında ithal edilen Artemia’nın yerli populasyonun geliÅŸtirilmesi için baÅŸlatılan çalışmalar meyvesini verdi.
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ile Binbir Gıda A.Åž. arasında 2013 yılında balık yemi olarak kullanılan eklem bacaklı Artemia’nın üretilmesi amacıyla bir protokol imzalandı. Protokolün hayata geçirilmesiyle 2 yıllık bir fizibilite çalışması sonucu Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı üretim ruhsatı alan Türkiye’nin tek Artemia üretim iÅŸletmesi Binbir Gıda Tarım Ürünleri AÅž Sasalı-ÇiÄŸli Çamaltı Tuzlası’nda açıldı. Ä°lerleyen yıllarda ürün haline gelme sürecini tamamlayan Artemia, 2018 yılında özellikle akvaryumculuk sektöründeki canlı yem ihtiyacına hitap edebilen ilk yerli yem olarak tüketime sunuldu.
Ege Üniversitesi akademisyenlerinin üretim iÅŸletmesinde sürdürdüÄŸü çalışmalar sonucunda Türkiye’nin ilk yerli ve milli balık yemi üretilerek iç piyasada satışa sunuldu.
Üniversite-sanayi iÅŸbirliÄŸine örnek proje
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, bu önemli çalışmaya imza atan Su Ürünleri Fakültesi ÖÄŸretim Üyesi Dr. Edis Koru’yu ziyaret ederek proje konusunda bilgi aldı. Türkiye’de balıkçılık sektörünün ciddi bir atılım içerisinde olduÄŸunu söyleyen Rektör Prof. Dr. Budak, ‘‘Üniversitemiz akademisyenleri balık üretimi için vazgeçilmez besinlerden biri olan yerli artemia zooplanktonunu geliÅŸtirdiler. Ve ÅŸu anda bu yerli ve milli bir ürün olarak iç piyasada satışa sunuldu. Üniversitemiz sanayi ile yakın iÅŸbirliÄŸi içerisinde ve bu birlikteliÄŸin bir kez daha bir ürüne dönüÅŸmesi bizleri onurlandırdı. Ege Üniversitesi RektörlüÄŸü olarak akademisyenlerimizin çalışmalarının maddi manevi yanındayız ve takipçisiyiz. Ülkemizde balıkçılık sektörü ciddi bir atılım içerisinde, bu atılımın daha da üst noktalara gelebilmesi için akademinin yapacağı bilimsel çalışmaları önemli buluyoruz. Balıkların kaliteli yem ihtiyacının karşılanması noktasında ve dışarıya bağımlılığımızı azaltacak böylesine deÄŸerli bir giriÅŸimden dolayı akademisyenlerimizi kutluyorum. Üniversite-sanayi iÅŸbirliÄŸinin güzel bir örneÄŸi olan bu çalışmanın üniversitemize ve kentimize model olmasını diliyorum’’ diye konuÅŸtu.
Her yıl 50 TON ithal ediliyor
SaÄŸlıklı ve ekonomik bir deniz balığı üretimin gerçekleÅŸtirilmesinde Artemia’nın önemine deÄŸinen Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ÖÄŸretim Üyesi ve Proje Yürütücüsü Dr. ÖÄŸretim Üyesi Edis Koru ise ‘‘Larval balık yetiÅŸtiriciliÄŸinde birinci sırada gelen besin kaynağı Tuzla karidesi dediÄŸimiz Artemia isimli eklembacaklı canlılardır. Ülkemiz bu canlının yumurtalarından her yıl yaklaşık 50 ton ithal ediyor. Kilogram fiyatı 50-150 dolar olabilen bu canlının yumurtalarında maalesef dışa bağımlıyız. Ä°thal yolla gelen Artemia yumurtalarında dövizin yükselmesi ve iklim ÅŸartlarına baÄŸlı olarak Artemia stoklarındaki dalgalanmalardan su ürünleri sektörü olumsuz olarak etkileniyor. ABD, Çin gibi su ürünleri üretiminin yoÄŸun olarak yapıldığı ülkeler sektörü ve buna baÄŸlı yan sanayisini koruyabilmek adına 5-10 yıllık Artemia yumurta ihtiyacını stokluyorlar. Sonuç olarak 850 milyon dolarlık bir ihracatımızın olduÄŸu su ürünleri üretim zincirinin en başındaki temel besin maddesi Artemia'nın temini veya fiyatındaki artış, sektörü yüzde yüz olumsuz etkileyebiliyor’’ ÅŸeklinde konuÅŸtu.
Hedef: Büyük Balık Çiftliklerinin ihtiyacını karşılamak
Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltmak için ve sanayinin desteÄŸi ile ‘Artemia Populasyonunun Biyoekolojisi, Islah ve Ekonomiye Kazandırılması Projesi’ni hayata geçirdiklerini söyleyen Dr. Koru ÅŸöyle konuÅŸtu: ‘‘Biz 3 yıllık bir çalışmayla, ekosistemdeki varlığını bozmadan bu ürünü yerli ve milli bir ürün haline getirmeyi baÅŸarabildik ve su ürünleri yerli sanayimizin kullanımına sunduk. Bu ürün yerli olduÄŸu için dövizin yükselmesinden etkilenmiyor. Yani kilosu 100 dolar civarında olan bir ürünü biz yerli ve milli bir ürün olarak bundan çok daha ucuza mal ettik ve böylece çok daha ucuza yerli kullanıcımıza sunabiliyoruz. Var olan ihtiyacın tamamını karşılayamasak da ÅŸu an için yurt içinde yüzde 10-15 gibi bir pazar payına sahibiz. Bu durum da ülkemizin dışa bağımlılığını önlemeye yetiyor. Ürünümüzün daha da geliÅŸtirilmesiyle ilgili üniversite-sanayi iÅŸbirliÄŸimiz devam edecek. Åžu an sadece akvaryumlarda kullanılan Artemianın büyük balık çiftliklerinde de kullanılmasını hedefliyoruz’’
