TBMM tarafından Ä°zmir’de düzenlenen ve Ege Üniversitesi’nin desteklediÄŸi Türk Dili KonuÅŸan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) 8. Genel Kurulu, TÜRKPA 10. KuruluÅŸ Yıldönümü dolayısıyla “TÜRKPA’nın Ä°lk On Yılı ve Parlamentolar Arası Ä°ÅŸ BirliÄŸinin GeleceÄŸi: Ä°ÅŸ BirliÄŸine Yeni Yaklaşımlar” baÅŸlıklı konferans gerçekleÅŸtirildi. Konferans kapsamında düzenlenen oturumda konuÅŸan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak “TÜRKPA’nın 10’uncu yılını Ä°zmir’de kutlaması ve ülkemizin bu alanda en önemli kuruluÅŸu Ege Üniversitesi Türk Dünyası AraÅŸtırmaları Enstitüsü’nün bu etkinlikte yer almasını çok anlamlı ve sevindirici buluyorum” diye konuÅŸtu.

Açılışta konuÅŸan TBMM BaÅŸkanı Binali Yıldırım, Ä°zmir’in Türkiye’nin üçüncü büyük kenti ve en hızlı geliÅŸen, kalkınan ÅŸehirlerinden olduÄŸunu belirterek, Ä°zmir’i̇n milletvekili olarak konukları burada misafir etmekten memnuniyet duyduÄŸunu dile getirdi. Ä°lk Türk donanmasının bu ÅŸehirde kurulduÄŸunu, Ä°zmir’in 1403 yılında Türk toprağı haline geldiÄŸini, Ä°stiklal Savaşı mücadelesinde ilk kurÅŸunun Ä°zmir’de atıldığını kaydeden Yıldırım, Ä°zmir’in Türkiye’nin Akdeniz’e açılan kapısı olduÄŸunu söyledi.

Yıldırım Türkiye’nin ihracat merkezlerinden olan Ä°zmir’in önemli limanlara sahip bulunduÄŸunu aktararak, Ä°zmir’i yüksek hızlı trenle Bakü-Tiflis-Kars demir yolu hattına baÄŸlayacaklarını, o zaman Ä°zmir Limanı’nın Kafkaslara, Orta Asya’ya da hizmet vereceÄŸini anlattı.

TÜRKPA’nın 10. yılının kutladığına iÅŸaret eden Yıldırım, ÅŸöyle devam etti: “Bir zamanlar hayal bile edemediÄŸimiz birliklerin kuruluÅŸ yıl dönümünü kutlamak hepimizde tarifi imkansız duyguları beraberinde getiriyor. 2008’de kuruluÅŸunu gerçekleÅŸtiren TÜRKPA meclisler arası iliÅŸkileri çok taraflı olarak kurumsallaÅŸtırmaktadır. Türk dili konuÅŸan ülkelerin hükümetleri arasında iliÅŸkiler yıldan yıla geliÅŸiyor. Buna paralel olarak meclislerin de parlamenter diplomasiyi etkin kullanması, iliÅŸkilerin geliÅŸmesine katkı saÄŸlaması için TÜRKPA gibi kuruluÅŸlara ihtiyacı var. Dünyadaki benzer teÅŸkilatlarla mukayese edildiÄŸinde geçen 10 yılın baÅŸarılı olduÄŸunu söyleyebiliriz. Örnek çalışmaların ardından Türk KeneÅŸi, Türk Akademisi, Türk Kültür ve Miras Vakfı kuruluÅŸu gerçekleÅŸti. Bu toplantı ile iÅŸ birliÄŸinin dünü, bugünü ve geleceÄŸini konuÅŸacağız. Uluslararası teÅŸkilatı kurmak önemli bir karar ama onu yaÅŸatmak çok daha zor. 2008’den bugüne kadar çok önemli aÅŸamalardan geçtik. TÜRKPA bugün itibarıyla kendini ispatlamış bir kuruluÅŸ haline gelmiÅŸtir” dedi.

“GeleceÄŸi birlikte inÅŸa edeceÄŸiz” 

TBMM BaÅŸkanı Binali Yıldırım, “Bir olursak iri olacağız, diri olacağız ve kardeÅŸ olacağız ve birlikte geleceÄŸi inÅŸa edeceÄŸiz.  Dilde, fikirde ve iÅŸte birlik çaÄŸrısını hayata geçirmemiz, aynı istikamete sapmamıza baÄŸlıdır. Bunun için bilim insanlarımız, eÄŸitimcilerimiz, aydınlarımız, siyasetçilerimiz, iÅŸ adamlarımız kendilerini sorumlu olarak görmelidir. Bu noktada ortak dil ve tarih çalışmalarına çok daha fazla zaman ayırmamız, çok daha fazla yoÄŸunlaÅŸmamız gerekiyor. Tarih arkeoloji ve antropoloji alanlarında çalışmaların derinleÅŸtirmemiz gerekiyor. Åžurası bir gerçek ki; bizler kendimiz için bir ÅŸey yapmazsak kimse bizim için parmağını kıpırdatmayacaktır. Bizler hedeflerimize çalışarak, üreterek, dayanışmayla mutlaka eriÅŸeceÄŸiz. Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk bize muasır medeniyetlerin üzerine çıkmak hedefi göstermiÅŸtir. Bu hedef, Türk Dili KonuÅŸan Ülkeler Parlamenter Asamblesi’nin de hedefi olmalıdır. Bu hedefe ulaÅŸmak için ekonomik iliÅŸkilerimizi daha da geliÅŸtireceÄŸiz. Ülkelerimizin alt yapı ihtiyaçlarını giderip insanlarımızın niteliÄŸini artıracağız.  Aynı zamanda ahlak ve adalet deÄŸerlerine sarılıp akılla, bilgiyle çalışmalarımızı sürdüreceÄŸiz. Çalışmalarımızı liyakat sistemiyle destekleyeceÄŸiz ve ehliyeti geliÅŸtireceÄŸiz. YozlaÅŸma, bir toplumu ifsat eden en önemli kötü hasletlerden biridir. Buna asla fırsat vermeyeceÄŸiz. Akılla, bilgiyle iÅŸlerimizi deÄŸiÅŸen dünyanın ÅŸartlarına göre deÄŸiÅŸtirirsek, kendimizi yenilersek, deÄŸiÅŸimin önüne geçersek gelecek tarihimize altın harflerle yazılacak baÅŸarıyı yakalarız. Temenni ettiÄŸimiz bu baÅŸarılara ulaÅŸmanın yolu eÄŸitimden geçiyor. Yenilikçi teknolojilere çok daha fazla zaman ve kaynak ayırmaktan geçiyor. Bizler milli ÅŸuur sahibiyiz, ideal sahibiyiz. Evrensel deÄŸerlerle donanmış insanlarla, gençlerle istikbal güneÅŸini parlatabiliriz. Dünyada baÅŸarılı olan ülkelerde durum bu ÅŸekildedir. Çalışkan, nitelikli, milli deÄŸerlere sahip nesiller çok daha kolay bir ÅŸekilde geleceÄŸi yakalamış oluyor. EÄŸitim sisteminin standartları bakımından da birlikte yapacağımız iÅŸler mevcuttur. Bu baÄŸlamda Türk Standartları Enstitüsü’nün eÄŸitim dahil farklı alanlarda belirlediÄŸi standartlardan yararlanabiliriz. Gelecekte birliÄŸimizi güçlendirmek için standartlarda da birlik yoluna gitmemiz gerekiyor. Bu noktada uzmanlarımız, akademisyenlerimiz daha çok bir araya gelmeli ve ortak çözümler üretmelidir” diye konuÅŸtu.

“Devletlerimizin kaderi birbirine baÄŸlı”

TBMM BaÅŸkanı Binali Yıldırım, “Devletlerimizin kaderi birbirine baÄŸlıdır. TÜRKPA bugüne kadar yürüttüÄŸü çalışmalarla uluslararası alanda da önemli yer edinmiÅŸtir. Standart bilgiyle birlikte ele almamız gereken önemli bir konuda mevzuat yakınlaÅŸtırması konusudur. Bu zor bir konudur ama üzerinde çalışılması gereken bir meseledir. Bu alanda bir çalışma baÅŸlatılmış olmakla beraber henüz yolun başındayız. Ortak kültür; tarih ve coÄŸrafya ÅŸuuruna sahip milletin evlatları sorunlarını çözmek için ortak tecrübelerden daha çok yararlanmalıdır. Ülkelerimizin meclisleri olarak kanunlarımızı uyumlaÅŸtırma konusunda daha fazla iÅŸbirliÄŸi içinde olmaya ihtiyacımız var. Gelecek on yıllık süre içerisinde model kanun yapma alanında da çalışmaları geliÅŸtirebiliriz.  Ayrıca meclislerimiz arasındaki baÄŸları kuvvetlendirmek için dostluk grupları marifeti ile çalışmalarımızı yoÄŸunlaÅŸtırabiliriz. Bu aÅŸamada gücümüzü tam anlamıyla birleÅŸtirmemize ihtiyacımız var” dedi.

TÜRKPA’nın 10. Yıl Genel Kuruluna KKTC Meclis BaÅŸkanında katıldığını ifade eden Meclis BaÅŸkanı Yıldırım, “Kıbrıs Adası’nda 35 yıl önce bağımsızlığını ilan eden Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti o günden bugüne kadar adada halkının refahı ve mutluluÄŸu için büyük bir mücadele içerisinde. Her türlü kısıtlamalara ve haksızlıklara raÄŸmen var olma mücadelesini sürdürüyor. Bizim amacımız ve beklentimiz BirleÅŸmiÅŸ Milletler kararları doÄŸrultusunda adanın adil bir yönetiÅŸim ÅŸekliyle Güney Kıbrıs-Kuzey Kıbrıs arasında müÅŸterek bir çözümün bulunmasıdır. Bu konuda başından beri Türkiye gerek BirleÅŸmiÅŸ Milletler gerek Avrupa BirliÄŸi çabalarına hep olumlu katkı saÄŸlamış, bundan sonra da bu katkıyı saÄŸlamaya devam edecektir” diye konuÅŸtu.

Azerbaycan Milli Meclisi BaÅŸkanı Oktay Asadov,  “10 yıl önce Ä°stanbul’da TÜRKPA’yı kurmak Tük dünyası için en önemli ÅŸey olmuÅŸtur. TÜRKPA halklarımızı daha da yakınlaÅŸtırmak için araç olmuÅŸtur.  PaylaÅŸtığımız deÄŸerlerimizi birbirine baÄŸlayan ÅŸeyleri ruhani olarak görüyorum.  Dayanışma temelimiz bölgemizin refahına yol açacaktır. ÇözülmemiÅŸ bir dizi sorun bölgesel barış için korkular yaratıyor. Uluslararası hukuk normları içinde sınır güvenliÄŸi ÅŸekliyle çözülmesi gerektiÄŸine inandık” dedi.

 Kazakistan Meclis BaÅŸkanı Nurlan Nigmatulin ise, Ä°zmir’de olmaktan mutluluk duyduÄŸunu belirterek, “Bizim bu sene bir araya gelmemizin özel bir anlamı var. 2008 yılında TÜRKPA kurulmuÅŸtu. Söz konusu anlaÅŸma nezdinde çalışmalarını baÅŸlatan Türk ülkeleri hamlelerini yapıyor. Önemli çalışmalar gerçekleÅŸti. Türk ülkeleri birliÄŸini güçlendirmek adına uluslararası noktalarda kararlar aldı. Asamble kardeÅŸ halkları birbirine yakınlaÅŸtırıyor. Önümüzde birçok güzel çalışmalar olacaktır” diye konuÅŸtu.

Kırgızistan Meclis BaÅŸkanı Dastanbek Cumabekov da 10 sene önce TÜRKPA’nın kurulduÄŸunu anımsatarak, “Türkçe konuÅŸan halkların önemli gününü kutlarım. Hızla deÄŸiÅŸen dünyada TÜRKPA’nın 10 yıllık vakitte yaptıkları büyük baÅŸarıdır. 10 yıl önce bugün kardeÅŸ halkların iliÅŸkilerinin güçlendirilmesi için iyi bir iÅŸ baÅŸarıldı.  TÜRKPA’ya üye ülkeler birbirilerine karşı güveni arttırdı” diye konuÅŸtu.

“Ege Üniversitesi dünyaya en açık üniversitelerden birisi”

Programda konuÅŸan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, 1989 yılının Dünya tarihi açısından önemli bir yıl olduÄŸunu belirtti. Prof. Dr. Budak, “1989’da SSCB’nin yıkılması ile yeni bir dönem baÅŸlamış,  Türk ve akraba toplulukları eskisinden daha çok buluÅŸma imkânına kavuÅŸmuÅŸtur. Yeni dönemle birlikte iÅŸbirliÄŸi adına birçok kurum oluÅŸturulmuÅŸ 2008’de kurulan TÜRKPA da bunlardan birisi olmuÅŸtur. Türk dünyası ile ilgili kültürel, siyasi, iktisadi sorunları ve geliÅŸmeleri ele alan, tavsiye kararları sunan bu birliktelik önemli görevleri yerine getiriyor. TÜRKPA’nın 10’uncu yılını Ä°zmir’de kutlaması ve ülkemizin bu alanda en önemli kuruluÅŸu Ege Üniversitesi Türk Dünyası AraÅŸtırmaları Enstitüsü’nün bu etkinlikte yer almasını çok anlamlı ve sevindirici buluyorum” diye konuÅŸtu.

Ege Üniversitesinin dünyaya en açık üniversitelerden birisi olduÄŸunu vurgulayan Prof. Dr. Budak, “Erasmus, Farabi ve diÄŸer programlar üzerinden uluslararası en fazla öÄŸrenci deÄŸiÅŸimini gerçekleÅŸtiren üniversiteyiz. UluslararasılaÅŸmaya verdiÄŸimiz önem sonucunda YükseköÄŸretim Kurulu tarafından yayımlanan ‘2018-2022 Dönemi YükseköÄŸretimde UluslararasılaÅŸma Strateji Belgesi’ndeki pilot üniversiteler arasında yer aldık. Bu doÄŸrultuda, uluslararası arenada eÄŸitim ve araÅŸtırma alanlarındaki karşılıklı iÅŸ birliklerini artırarak 2018 yılında 42 farklı ülke ile yapılan toplam anlaÅŸma sayımızı 116’ya yükselttik. Ayrıca 5 kıta ve 117 farklı ülkeden 1400 civarında uluslararası öÄŸrenci Üniversitemizde öÄŸrenimlerine devam ediyor. Üniversitemiz, Türk dünyasının iÅŸbirliÄŸi ve bütünleÅŸme süreçlerine önemli katkılar sunuyor. Türk Dünyası ile ilgili önemli araÅŸtırmaların yapıldığı Türk Dünyası AraÅŸtırmaları Enstitümüz belirttiÄŸim anlamda üzerine düÅŸeni yapıyor ve yapmaya devam edecek. Akademik oturumda Enstitümüz öÄŸretim üyelerinin Türk Dünyası’nın temel sorunlarıyla ilgili olarak yapacakları konuÅŸmaların TÜRKPA’nın ruhuna ve misyonuna katkı yapacağını düÅŸünüyorum” dedi.