Dünyada olduÄŸu gibi ülkemizde de endemik bitki türlerinin saÄŸlık ve ekonomiye önemli katkısının olduÄŸu biliniyor. Özellikle endemik türlerin ilaç ham maddesi olarak kullanılması daha çok araÅŸtırma yapılmasına neden oluyor. Son yıllarda ülkemizde keÅŸfedilen yeni bitki türleri hakkında bilgiler veren Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı ÖÄŸretim Üyesi ve aynı zamanda Botanik Bahçesi ve Herbaryum AraÅŸtırma ve Uygulama Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Hasan Yıldırım, ekolojik denge, ekonomi ve saÄŸlık için endemik bitkilerin korunmasının oldukça önemli olduÄŸunu söyledi. Mevcut olan ve henüz keÅŸfedilen endemik bitkilerin tıp, peyzaj, baharat bitkisi, lif bitkisi gibi birçok alanda önemli bir ekonomik potansiyele sahip olduÄŸunu vurgulayan Doç. Dr. Hasan Yıldırım, “KeÅŸfedilen endemik bitkilerin mevcut popülasyonlarının korunarak, ülke ekonomisine katkı saÄŸlanması gerekiyor. Aksi takdirde küçük popülasyonlara sahip bu bitkilerimizi yakın zamanda yitirebiliriz. Nesilleri tükenebilir. Bu nedenle endemik bitkilerimizin korunmasının ekolojik düzen için oldukça önemli” dedi.
Ä°zmir ilinde 2017 ve 2018 yılında keÅŸfettiÄŸi “Ä°zmir Çanı (Campanula leblebicii)” ve “Eferezenesi (Peucedanum guvenianum)” isimli bitkiler gibi daha birçok endemik bitki türünü keÅŸfeden Doç. Dr. Hasan Yıldırım, bugüne kadar 42 tane yeni bitki türünü literatüre kazandırdığını ifade etti.
Sosyal medyada da bitki keÅŸifleri ile ilgili bir grup oluÅŸtuklarını ifade eden Doç. Dr. Yıldırım, “Gönüllülerin ve birçok akademisyenin bulunduÄŸu bu grupta, üyeler daha önce görmedikleri veya endemik olduÄŸunu düÅŸündükleri bitkilerin fotoÄŸraflarını paylaşıyor ve akademisyen olarak bizler onlara bitkilerin tanımlanmasında yardımcı oluyoruz. Bu açıdan dünya literatürüne de sosyal medya üzerinde dünyada keÅŸfedilen ilk bitki olan ‘Pinguicula Habilii’ isimli böcek kapan bitkiyi kazandırdık. Marmaris’te keÅŸfedilen bu bitki, emekli öÄŸretmen Habil Issı’nın paylaÅŸtığı fotoÄŸraf ile keÅŸfedildi. Maalesef dünya bu bitkimizi tanıyor, ama bizler tanımıyoruz” dedi.
“Malatya Havacivaotu kanser tedavisinde kullanılan içeriklere sahip”
Yaptığı çalışma ve incelemelerden de bahseden Doç. Dr. Hasan Yıldırım; “Malatya’da 13 tür keÅŸfimiz oldu. Bu ilde bulunan Levent Kanyonunda uçurum kayalıklarda ve vadi içerisinde bulunan 6 yeni tür keÅŸfettik. Aktivasyonu yüksek olan Malatya Havacivaotu bitkisi, kanserde ve kemoterapide kullanılan içeriklere sahip. Çalışmalarımız devam ediyor. Malatya’da Pimpinella Enguezekensis (Engüzek Anasonu) isminde, oldukça yüksek içeriÄŸe sahip bir anason keÅŸfettik. Ticari olarak kullanılan anason bitkisinden çok daha yüksek uçucu yaÄŸ oranına sahip. Ticari anason tek yıllık bir bitki olmasına raÄŸmen, keÅŸfettiÄŸimiz bu anason çok yıllık bir tür olduÄŸu için her yıl tekrardan tohum ekmenize gerek yok. Ayrıca hem yapraklarında hem de tohumlarında oldukça yüksek uçucu yaÄŸ içeriÄŸinin bulunması, potansiyel olarak ticari anasondan daha verimli bir tür olduÄŸunu göstermektedir. Engüzek Anasonu, özellikle bebek ve çocukların gaz aÄŸrılarını gidermek için doÄŸal bir bitki potansiyeli taşıyor ve bu amaçla bu bitkiyi kültüre alma çalışmalarına baÅŸladık. Bu türü ülke ekonomisine kazandırmayı hedefliyoruz” diye konuÅŸtu.
